Một Thượng Hải đầy bất ngờ

“Con đĩ của Trung Quốc”

Thượng Hải được biết đến với những cái tên mĩ miều như Hoàng hậu Phương Đông, thành phố trên biển (ý nghĩa của tên Thượng Hải trong tiếng Hoa), nhưng nó cũng quen thuộc với nhiều người và được nhắc đến trong các sách hướng dẫn du lịch với biệt danh “Con đĩ của Trung Quốc” vì sự phóng khoáng về tình dục. Hình ảnh thiếu nữ Thượng Hải mỏng manh, khêu gợi trong chiếc áo xường xám cổ cao có mặt trên khắp các bao bì sản phẩm, từ thuốc lá, nước hoa, xà bông cho đến cả kẹo, đậu phộng và trà.

Nhiều người cho rằng làn gió hiện đại thổi qua thành phố luôn “hướng ngoại” này đã mang theo cả sự cởi mở về tình dục, mà quên mất rằng trong lịch sử văn hóa của Trung Quốc những đề tài nhạy cảm như quan hệ đồng tính cũng đã xuất hiện từ rất lâu và còn đề lại dấu ấn trên tranh ảnh, hiện vật, tác phẩm văn học... 

Đôi chim bồ câu trên phố

Thượng Hải là thành phố hiếm hoi của Trung Quốc có Bảo tàng Văn hoá Giới tính với bộ sưu tập hơn 2000 hiện vật liên quan đến lịch sử giới tính, tình dục của Trung Quốc, từ gốm sứ, tranh ảnh, tượng vật, trong đó nhiều cái đã có hơn ngàn năm tuổi. Liu Dalian, người sáng lập nên bảo tàng này cho biết: “Có rất nhiều thứ về khoa học giới tính mà chúng ta nên học hỏi từ tổ tiên. Bảo tàng giúp giới trẻ Thượng Hải hiện đại có một cái nhìn cởi mở và đầy đủ hơn về vấn đề nhạy cảm này.”

Bảo tàng có những hiện vật rất đặc biệt như tách uống trà với hình vẽ khỏa thân, được tìm thấy trong các “lầu xanh” xưa, các bộ phận sinh dục giả làm bằng gốm sứ, được dùng cho hoạn quan, các trang thiết bị nội thất thiết kế dành riêng cho các tư thế khác nhau trong giao hợp tình dục, tài liệu về các vấn đề giới tính cho các cặp vợ chồng mới cưới... Ngoài ra bảo tàng còn có cửa hàng lưu niệm bán các sản phẩm liên quan đến giới tính.
 
Thượng Hải lên kế hoạch cho tương lai

Người ta thường bảo để hiểu Trung Quốc, hãy nhìn lại lịch sử Tây An 2000 năm trước, Bắc Kinh 500 trước, Thẩm Quyến những năm 1970, Hải Nam những năm 1980 và Thượng Hải hôm nay. Được ví như đầu rồng của nền kinh tế Trung Quốc, Thượng Hải là thành phố hiện đại hóa đầu tiên ở quốc gia này. Có khá nhiều "cái đầu tiên" của Trung Quốc được bắt nguồn từ Thượng Hải, như đường sắt đầu tiên được xây vào năm 1865 sau chiến tranh thuốc phiện với Anh, bưu điện đầu tiên xuất hiện năm 1878 với tên gọi Bưu điện Trung Ương, chiếc thang máy đầu tiên xuất hiện vào năm 1902, chiếc xe hơi đầu tiên, ngân  hàng đầu tiên, điện thoại đầu tiên…

Bức tượng trong khuôn viên đại học Phúc Đán

Kiến trúc sư người Anh Norman Foster đã nhấn mạnh về quá trình đô thị hóa của Trung Quốc trong một bài diễn văn rằng, nếu ở châu Âu quá trình di dân về các thành phố lớn mất 200 năm thì ởTrung Quốc chỉ khoảng 20 năm. Điều này có nghĩa là nếu dân số hiện giờ của Thượng Hải là 20 triệu người thì trong 20 năm tới sẽ tăng lên khoảng hơn 40 triệu người, và Thượng Hải sẽ trở thành một trong những thành phố có mật độ đông nhất thế giới (dù hiện giờ Thượng Hải cũng đã mấp mé ngưỡng này). Không khó để cảm nhận sự chật chội có thật này ở Thượng Hải. Đường phố luôn tắc nghẽn giao thông dù không phải giờ cao điểm. Đi đến đâu cũng thấy người và người, người choán hết cảnh.

Một Thượng Hải hiện đại

Tất cả người dân Thượng Hải và ngay cả khách du lịch đều có thể nhìn thấy chi tiết quy hoạch thành phố trong vòng vài năm tới nếu đến bảo tàng Trung tâm Kế hoạch đô thị, nằm ngay Quảng trường Nhân dân. Một trong những trọng điểm của dự án là đến năm 2020, Thượng Hải sẽ không phải là đô thị với một khu trung tâm mà sẽ có nhiều khu trung tâm thành phố khác nhau, với những khu nhà theo phong cách Ý, những trường đại học như Oxford, Cambridge. Với dự án này, nhiều kiến trúc sư nhận định du khách nước ngoài sẽ không nhận ra đâu là nơi châu Âu kết thúc và Trung Quốc bắt đầu.

Vậy nhưng bên cạnh những tòa nhà chọc trời với tiện nghi hiện đại, dấu ấn của một Thượng Hải cổ vẫn còn đậm nét, đó là những con hẻm chật hẹp với các căn nhà nhỏ như cái hang, cửa bằng đá (shikumen). Đặc biệt nhất là cách phơi quần áo! Từ áo sơ mi cho đến đồ lót được phơi ở khắp mọi nơi công cộng, trên cành cây, trên biển báo đợi xe bus, và thậm chí trên cả dây điện cao thế.

Bạn cũng đừng ngạc nhiên khi đi dạo quanh và thấy trên nhiều con đường của Thượng Hải không có những ngôi nhà có địa chỉ số 4 hay khách sạn bạn ở không có lầu 4 và phòng số 4. Trong tiếng Hoa, cách phát âm số 4 gần giống với phát âm của chữ “chết”, sự kiêng cữ con số này ảnh hưởng lên cả sinh hoạt và kiến trúc ở đây.
 
Thượng Hải - một thành phố năng động

Đập vào mắt bất kì ai đi dọc sông Hoàng Phố là tháp truyền hình Phương Đông cao 468m, vươn lên bầu trời như một chiếc tên lửa đầy năng lượng đang sẵn sàng chờ được phóng. Mười một viên ngọc lớn dọc theo tháp đại diện cho ngành kinh doanh ngọc phát triển mạnh ở Thượng Hải. Tháp được thiết kế vào năm 1994 với tham vọng tạo nên một biểu tượng được nhận diện toàn cầu của Thượng Hải.

Công bằng mà nói, hiện giờ Thượng Hải đã đạt được tham vọng ấy. Mỗi đêm, khi ánh sáng đèn laser tím hồng của tháp truyền hình thắp lên thì nó là một cảnh tham quan không thể bỏ qua đối với bất kỳ du khách nào, số lượng người mua vé lên đỉnh tháp ngang ngửa với số lượng vé bán ở tháp Eiffel - Paris.

Sinh viên với xe bán sách lưu động

Danchuan, một người bạn gốc Thượng Hải trong lớp tôi có lần tâm sự: “Mỗi sáng khi mở mắt thức dậy, tôi thường tự hỏi tôi phải làm gì để cho mình nổi tiếng, để nổ tung và tỏa sáng như pháo hoa ở thành phố này. Điều đó trở thành tham vọng của tôi, là lí do biện minh cho tất cả những gì tôi làm. Khao khát ấy có lẽ bắt nguồn từ việc tôi sinh ra và lớn lên ở đây: Thượng Hải.”

Không chỉ ở Danchuan, trong nhiều người Thượng Hải khác mà tôi đã gặp, tôi cũng nghe được một nhu cầu đơn giản và thiết thực và rất dũng cảm như thế: được nổi bật, được dẫn đầu. Những sinh viên Trung Quốc từ các tỉnh khác thường nói nửa đùa nửa thật rằng ở Thượng Hải dễ có đối tác làm ăn hơn là có người bạn thật sự, rằng mọi bữa ăn trưa là để giao dịch và trao đổi danh thiếp hơn là tâm sự trò chuyện. Dạo trong nhà sách, khu vực sách dạy kinh doanh làm giàu luôn chiếm một số lượng đáng kể và đông người đứng xem hơn các quầy khác. Thượng Hải thích so sánh mình với những Paris, London, Tokyo, New York hơn là với những thành phố khác của Trung Quốc và thẳng thắn nhận rằng mình rất “Âu hóa”.

Dù Thượng Hải có làm tôi phải bất ngờ vì một số điều tôi chưa từng tưởng tượng, nhưng điều đó không giảm bớt sự thú vị mà thành phố này mang đến cho tôi. Nó chỉ làm tăng hình dung của tôi về nét tính cách phức tạp, khó đoán biết, nhiều mặt và năng động của một trong những thành phố hiện đại nhất thế giới. Nó phản ánh chân thật một Thượng Hải không hoàn hảo và đầy khiếm khuyết nhưng là một Thượng Hải đang nỗ lực để chuyển mình, để thích nghi với sự thay đổi chóng mặt từng ngày.

(Nguồn: PNO)