Phong tục đeo vòng vía của người Mông – một nét văn hóa đặc sắc

Một người đàn ông khoẻ mạnh được mời đến phụ giúp, bế đứa bé trong quá trình hành lễ. Bắt đầu nghi lễ, thầy cúng khấn mời tổ tiên của gia đình về chứng kiến. Sau đó khấn mời sư tổ của thầy về chứng kiến và ban phép cho thầy để làm việc tốt, việc thiện này, đủ sức giết tà trừ ma xấu cho đứa trẻ. Sau khi trình báo tổ tiên và xin phép sư tổ, thầy cúng mới bắt đầu thực hiện tuần tự các bước : Thầy gõ dồn dập một hồi chuông, hô gọi âm binh. Thầy múa xung quanh nhà, thét lên một tiếng rồi dùng kiếm đâm thẳng xuống đất, ấy là thầy đang giết trừ ma xấu. Còn khi lưỡi kiếm đâm thẳng ra cửa, ấy là thầy xua đuổi, giết trừ ma xấu ra khỏi đứa trẻ.

Người phụ lễ bế đứa trẻ bước vào vòng tre thứ nhất. Thầy cúng đâm chém xung quanh chân đứng của phụ lễ. Thầy cúng đặt kiếm lên bàn thờ, rót ít rượu ra tay vẩy vào đứa trẻ. ấy là nước phép xua đuổi tà mà, rửa sạch ám khí cho đứa trẻ. Sau đó đứa trẻ bước vào vòng thứ hai trong nhà. Thầy cúng phun mạnh ngụm rượu vào nơi trẻ đứng và đọc sớ, ý nói, từ nay vía không được theo ma xấu nữa. Thêm một tiếng thét nữa của thầy. Vậy là ma xấu đã bỏ chạy, vía đã nhập vào người đứa trẻ. Đến vòng thứ ba, vòng tre cuối cùng, thầy cúng lập tức đeo ngay vòng vía vào cổ, tay và tai với ý nghĩa, rào giữ vía cho trẻ. Nghi lẽ xong, gia đình mời thầy cúng dùng bữa, uống rượu. Ra về thầy lễ được biếu một con gà trống và một lít rượu.

Vòng vía này đứa trẻ đeo cho đến trọn đời. Nếu tự ý vứt bỏ thì ma xấu có thể thâm nhập và sức khoẻ, tính mệnh đứa trẻ có thể gặp điều không lành.