Dịu hiền đất nước Triệu Voi

Từ trong Nam ra đến Quảng Bình, rồi theo con đường mòn Hồ Chí Minh năm xưa nay đã được trải nhựa thẳng băng, chúng tôi nhanh chóng vượt qua biên giới, đi vào cửa khẩu Nà Hang, làm thủ tục xuất cảnh cũng rất nhanh gọn để sang được địa phận nước bạn. Nếu bên Việt Nam là Đông Trường Sơn hùng vĩ thì phần Tây Trường Sơn của Lào đèo núi cũng chập chùng không kém. Để vượt qua được dãy Trường Sơn, chúng tôi phải mất khoảng một giờ chạy xe theo con đường vòng vèo trên sườn núi, có chỗ quẹo gắt, có cảm giác như gần tới 360 độ.

Khi dãy Trường Sơn đã lùi lại phía sau thì cảnh vật nước Lào hiện rõ dần. Người bạn doanh nhân vốn đã nhiều lần sang đây kinh doanh giới thiệu rằng chúng tôi đang đi trên một trong những con đường quốc lộ thuộc Trung Lào. Nước bạn Lào đã hoàn toàn nằm trong tầm mắt: hiền hòa, êm ả và có chút gì trầm lắng.

Đường quốc lộ được xây dựng bằng vốn ODA của Nhật Bản nên rộng rãi và đạt chất lượng cao. Hai bên đường xanh mát những cây cối, ruộng nương, chỉ thỉnh thoảng mới thấy bóng người làm ruộng. Phải tới gần thành phố Thà Khẹt của tỉnh Kham Muộn thì các khu dân cư mới hiện dần, nhưng mỗi khu cũng chỉ có chừng chục nóc nhà. Nước Lào có diện tích 236 ngàn km2 nhưng dân số chỉ có sáu triệu người, vì vậy mật độ dân cư thấp là phải.

Đường phố Vientiane thật thoáng đãng

Từ Thà Khẹt, đường đến Vientiane bám theo bờ sông Mekong nên hầu như lúc nào cũng thấy có dòng sông này làm bầu bạn. Thật thích thú khi ngồi trên xe ngắm hai bên là ruộng đồng, nhà cửa của người Lào, nhưng chỉ cần ngoảnh sang bên trái, đưa mắt ra xa một chút là đã thấy sông Mekong và xa hơn chút nữa là đất nước Thái Lan đã nằm trong tầm ngắm. Nhờ con đường nối Thà Khẹt với thủ đô vẫn rất bằng phẳng, ít xe cộ nên chúng tôi chinh phục khoảng cách 350km để đến Vientiane chỉ mất chừng ba giờ.

Cảnh trời chiều ở thủ đô Vientiane thật êm ả, trên các con đường rộng, xe cộ di chuyển với tốc độ vừa phải, xe gắn máy rất ít nên chẳng hề thấy cảnh người xe bon chen tấp nập như ở TP.HCM. Trong dòng xe di chuyển trật tự, nổi bật nhất là những chiếc pick-up, loại xe bán tải, phía trước có một hoặc hai hàng ghế, phía sau là thùng không mui để chất hàng hóa, vận chuyển khá tiện lợi. Cứ mười xe chạy trên đường thì phải có tới năm, sáu chiếc pick-up.

Sau khi nhận phòng khách sạn và tắm rửa, thư giãn cho lại sức, chúng tôi được tin các bạn Lào biết có đoàn khách từ Việt Nam sang đã chủ động đến mời đi ăn bữa tối. Muốn được biết cả nét riêng trong ẩm thực lẫn lối thưởng ngoạn món ngon của người dân Lào ra sao, chúng tôi đề nghị chọn một nhà hàng có nhiều gia đình bậc trung lưu thường ghé.

Thưởng thức món lẩu Lào tại nhà hàng

Thể theo nguyện vọng đó, các bạn Lào đã đưa chúng tôi đến là một nhà hàng rộng, mái cao và đúng là đông khách. Món ăn được bày ở mọi bàn đều là… một cái lò và trên đó là chiếc lẩu! Chẳng lẽ sự tiếp đón có vẻ đơn điệu và… tiết kiệm thế sao? Chỉ đến khi các đĩa thực phẩm được đưa lên đầy bàn, chúng tôi mới vỡ lẽ. Điều đặc biệt của loại hình ẩm thực này là ở chỗ chỉ dùng một chiếc lẩu nhưng thực khách có thể ăn nhiều thực phẩm khác nhau, từ thịt heo, gà, dê, cá, mực đến đậu hũ cùng nhiều loại rau (thứ nào cũng đựng đầy đĩa lớn) theo ba cách: nướng, nhúng và ăn chín dạng xúp.

Để nướng thịt, cá, trên cùng chiếc lẩu có nắp chụp hơi lồi được đục những lỗ nhỏ đều nhau, thực khách chỉ việc đặt một miếng mỡ vào giữa nắp để lửa than từ phía dưới thổi lên cho mỡ tan, sau đó đặt các phần thịt, cá lên nắp, lật qua lật lại, chờ vừa chín tới thì nhấc vào chén. Bao lấy nắp nướng là phần “kênh” đựng nước lèo để nhúng các loại thực phẩm, thành thử cũng miếng thịt heo, lúc đầu có thể ăn nướng, lúc sau nhúng ăn tái và muốn ăn chín cùng các loại rau thì chỉ việc thả rau, thịt vào “kênh” một lúc rồi lấy muỗng để múc vào chén. Đúng là tiện mọi bề!

Mặc dù giá cả ở Lào có phần cao hơn ở Việt Nam, nhưng hai nồi lẩu đủ cho trên chục thực khách chúng tôi thoải mái thưởng thức nếu tính theo tiền Việt chỉ tốn khoảng 900 ngàn đồng.

Chà là - trái cây đặc biệt của xứ Triệu Voi

Sau bữa tối, chúng tôi tiếp tục dạo phố phường và ghé vào một quán discothèque. Nơi đây có hai khu vực tương đối khác biệt, một dành cho giới trẻ với nhạc metal đinh tai, một dành cho giới trung niên, chỉ có những bản nhạc quốc tế nổi tiếng hồi hai, ba thập niên trước. Chúng tôi ngồi uống nước chuyện trò, hỏi thăm cuộc sống của các bạn Lào và càng chuyện, càng thấy nhiều điều lạ.

Ngoài việc trên các đường phố thủ đô Vientiane không thấy người ăn xin, trẻ bụi đời, kể cả người bán hàng rong, có cảm nhận người phụ nữ Lào khá chủ động và tự tin trong giao tiếp tại nơi công cộng. Điều ngạc nhiên tiếp theo là với mức lương công chức bình quân hàng tháng chỉ tương đương 700.000 - 800.000 đồng Việt Nam, người dân Lào có vẻ rất ung dung với cuộc sống! Lúc xe chúng tôi rời nhà hàng thì đã quá nửa đêm nhưng quán vẫn còn đông khách, không khí vẫn náo nhiệt, chỉ có các đường phố đều như đã chìm trong giấc ngủ say.

That Luang Stupa

Thủ đô Vientiane tuy không có được những ngôi chùa đặc biệt lớn như ở cố đô Luang Prabang, nhưng chẳng hề thiếu những đền chùa cổ kính, tráng lệ. Điểm đầu tiên chúng tôi viếng thăm là That Luang Stupa - biểu tượng đặc biệt nhất của thủ đô nước bạn. Trong ánh nắng ban mai, khung cảnh nơi đây thật yên ả, thanh bình và đầy linh thiêng. Kiến trúc chùa Lào đặc trưng với những tháp bút vươn thẳng lên trời cao.

Khác với ở Siem Riep của Campuchia, khách du lịch đến đây không nhiều, nhưng qua dáng điệu của họ, có thể đoán đa phần là những người ưa thích sưu tầm những nét đặc trưng trong văn hóa và tín ngưỡng của dân tộc Lào, chẳng thế, trên tay họ không máy ảnh, máy quay phim thì cũng tập và viết. Mọi cảnh trí trong chùa được chăm chút cẩn thận, sạch sẽ, không hề lấm bụi bặm. Ngoài vườn, cây cối xanh tươi, hoa nở khắp nơi nên ai cũng cảm thấy tâm hồn thanh thản, nhẹ nhàng.

Ngôi chùa cổ nhất của Vientiane: Vat Sisaket

Tiếp đó, chúng tôi ghé thăm ngôi chùa cổ nhất Vientiane (xây dựng từ năm 1818), cũng là nơi lưu giữ tượng Phật nhiều nhất - Vat Sisaket. Trong một thế giới tượng Phật khoảng bảy ngàn mẫu vật, du khách như bị thôi miên nhưng khó ai có thể ghi nhận và hiểu được đầy đủ những nét đặc sắc trong nghệ thuật tạo hình và điêu khắc của dân tộc Lào chỉ trong một buổi thăm viếng.

Rời Vat Sisaket, chúng tôi hướng tới khải hoàn môn của thủ đô Vientiane là Patuxay. Công trình được xây vào thập niên 1960 này có những nét kiến trúc rất riêng của dân tộc Lào, thể hiện qua những đường nét, hoa văn trang trí uốn lượn thật công phu, đẹp mắt.

Cửa tiệm của bà con Việt kiều

Một điều mà chúng tôi ít ngờ tới là ở Vientiane cũng như ở Thà Khẹt, người Việt hiện diện khá đông (chứ không phải là người Hoa như ở Phnompenh hay Singapore). Bà con ta sang Lào từ những năm 1930-1940, sống tập trung ở Thà Khẹt, Udon và sau đó một số chuyển đến Vientiane. Nói chung cuộc sống của bà con Việt kiều đều ổn định, nhiều gia đình thuộc hàng khá giả ở Lào nhờ chịu khó làm ăn và cần kiệm.

Một chàng trai 28 tuổi là doanh nhân Lào gốc Việt mà chúng tôi được gặp đã gây ấn tượng thật sự khi nói chuyện bằng cả tiếng Lào và tiếng Việt rất trôi chảy và lịch thiệp. Anh cho biết bà con mình ở Lào rất hòa đồng với người dân bản xứ, coi đất nước Triệu Voi cũng là quê hương. Có con đường mà nhà cửa ở đó hoàn toàn của người Việt, nhưng khi đi ngang qua, chúng tôi chỉ nghe thấy tiếng Lào. Tới lúc ghé vào một cửa tiệm hỏi mua hàng, người bán hàng mau mắn trả lời và còn hỏi chuyện chúng tôi bằng tiếng Việt rất chuẩn xác.

Càng ngạc nhiên hơn khi nghe người bạn Lào nói chúng tôi rằng vào ngày thứ Bảy cuối tuần tới, anh sẽ đánh xe hơi chở vợ con sang cố đô Huế chơi. Thì ra với nhiều doanh nhân Lào, các thành phố, thị xã của miền Trung nước ta chẳng hề xa lạ. Khi trả lời câu hỏi sắp tới có ý định vào thăm TP.HCM và các tỉnh phía Nam không, người bạn Lào ấy cười thật tươi: “Tôi định đi từ lâu rồi nhưng cứ mắc bận hoài, nhưng năm nay nhất định sẽ đến Sài Gòn - TP.HCM của các bạn!”. (Nguồn: DNSGCT)