Cá Linh Miền Tây Nam Bộ

Không biết chính xác tên gọi về cá linh có từ khi nào, nhưng có người cho rằng tên gọi “cá linh” là do vua Gia Long đặt. Theo Cụ Vương Hồng Sển, trong quyển Hơn nửa đời hư có ghi: “Ngày nay còn khá nhiều điển tích lúc chúa Ánh chạy trốn. Con cá nhỏ nhảy vào thuyền báo tin đừng sớm ra khơi, cứu chúa khỏi bị Tây Sơn chận ngoài biển, chúa đặt tên là cá linh.”

Cá linh là loại cá nhỏ ở sông, có nhiều dầu, gồm có hai loại khác nhau: cá linh rìa và cá linh ống. Chúng sinh sản trên thượng nguồn, theo mùa nước nổi từ tháng tư, tháng năm âm lịch cá linh tràn vào các sông rạch ở vùng Cửu Long. Cá linh lớn tối đa bằng ngón chân cái, một vài con lớn bằng nửa cườm tay, nhưng rất hiếm.

Cá Linh có thể chế biến thành nhiều món nhưng ngon nhất vẫn là canh chua cá linh bông so đũa và cá linh kho nước dừa tươi. Trước khi chế biến, rửa sạch cá và lấy mật ra. Tùy vào cách chế biến mà cộng thêm các gia vị khác nhau.

Một điều thú vị là khi Cá Linh vào mùa cũng là lúc bông so đũa nở và ngon nhất. Vì vậy, người dân miền Tây thường nấu món canh chua Cá linh. Bắt nước lên bếp cho sôi, sau đó  cho nước me vào, tiếp theo để khóm, đậu bắp, cà chua, giá, bông so đũa vào nồi, và nhớ đừng quên những chú cá linh béo ngậy. Có thể thả thêm một quả ớt tươi vào nồi, sau đó nêm nếm cho vừa ăn là được. Nhưng đừng quên để các loại rau ngò gai, rau om vào vì như vậy đã giảm đi gần phân nửa hương vị đặc trưng của nồi canh chua. Món này ngon phải có đầy đủ các vị: chua của me, khóm; mặn của muối; ngọt của cá và vị nhẫn nhẫn của bông so đũa. Tô canh chua nóng hổi, thơm lừng với đủ màu sắc sẽ làm bạn muốn ăn ngay.

Ngoài nồi canh chua ngon còn có món Cá linh kho nước dừa. Cách chế biến thật đơn giản: chỉ cần thắng nước màu (đường đắng) cho vàng sau đó cho cá đã làm sạch vào nồi đảo sơ qua một lượt. Kế đến, cho một ít nước mắm ngon cộng với khoảng 1 lít nước dừa vào nồi, vặn nhỏ lửa trong khoảng 20 phút khi cá chuyển dần sang màu vàng thì bạn có thể để hành lá xắt nhỏ, một ít ớt vào, bắt bếp ra cho vào dĩa là có thể “chiến đấu” hết nồi cơm mới thôi, cá đã ngọt thịt lại cộng thêm với nước dừa càng làm tăng thêm phần khoái khẩu cho món ăn.

Xin mời bạn hãy đến với miền đất mộc mạc miền Tây, để nghe giọng hò mượt mà của cô gái Cần Thơ trên dòng sông Ngã Bảy, về Cái Bè thưởng thức trái ngọt sông Tiền và cũng để nhớ, để thương về hương vị quê nhà từ những món ăn dân dã, không thể nào quên.
Bản tin số 08/ 2006