Hành hương, trẩy hội trên đất Kinh Bắc

  15/02/2019

Hành trình tìm về đất Kinh Bắc, sẽ đưa bạn đi qua những ngôi đền, chùa chiền nổi tiếng của mảnh đất nguồn cội. Không những được chiêm ngưỡng nét đặc sắc về kiến trúc mà còn là sự giao hòa của cảnh quan thiên nhiên. Nơi đây chứa đựng những giá trị tâm linh, phật tích quý báu qua nhiều năm lịch sử. 

Cách trung tâm thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) khoảng 65 km, chùa Cái Bầu được xây dựng gần 10 năm qua đang là điểm tâm linh được nhiều khách hành hương đến chiêm bái và vãn cảnh.

Chùa được khởi công vào năm 2007, trên nền ngôi Phúc Linh Tự – đền thờ các tướng nhà Trần trong cuộc chiến xâm lược quân Nguyên – Mông và khánh thành vào năm 2009. Đây là công trình mang giá trị lịch sử, văn hóa lớn, nơi ghi dấu nhiều chiến công hiển hách của cha ông ta nơi cửa ải vùng Đông Bắc của Tổ quốc.

Chùa Cái Bầu không chỉ lạ về kiến trúc (đền kết hợp với chùa) mà nơi ở nơi đây không có chuyện đốt vàng mã, không có cảnh xô bồ bán hàng dong, bởi bất cứ ai đến nơi đây cũng chỉ lễ Phật bằng chính lòng thành kính của mình. Các du khách, phật tử thập phương đến chùa nếu muốn đều được phục vụ cơm chay miễn phí.

Chùa Cái Bầu - Thiền viện Trúc lâm Giác tâm được đánh giá là một công trình văn hoá tâm linh có kiến trúc và cảnh quan đẹp. Chùa được xây dựng trên núi cao khang trang, thoáng mát. Phong cảnh nơi đây thật sơn thuỷ hữu tình.

Từ trên chùa, du khách có thể phóng tầm mắt ra Vịnh Bái Tử Long để chiêm ngưỡng đảo núi đá chập chùng giữa biển cả bao la, những con thuyền rẽ sóng ra khơi và tận hưởng những làn gió mặn mòi từ khơi xa mang lại. Quang cảnh trời nước tuyệt đẹp nơi đây sẽ đem lại cho du khách cảm giác bình yên, thanh thản, trải lòng với thiên nhiên khi vãn cảnh chùa.

Chùa toạ lạc nơi có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, nơi hợp lưu của sông Lục Nam và sông Thương, được ví là một danh lam cổ tự đứng đầu trong thiên hạ. Tương truyền chùa được xây dựng từ thời Lý và mở rộng vào khoảng thế kỷ XIII, thời nhà Trần. Lịch sử phát triển của chùa gắn liền với sự hình thành và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm do vua Trần Nhân Tông sáng lập.

Ba vị Trúc Lâm tam tổ từng trụ trì và mở trường thuyết pháp tại đây, nên chùa Vĩnh Nghiêm được coi là chốn tổ của Thiền phái Trúc Lâm, trường đại học phật giáo đầu tiên ở Việt Nam và là trung tâm phật giáo thời Trần. Chính vì thế, đến nay trong dân gian vẫn lưu truyền câu ca:
“Ai qua Yên Tử, Quỳnh Lâm
Vĩnh Nghiêm chưa tới thiền tâm chưa đành”

Chùa hiện có 7 khối kiến trúc chính: Cổng tam quan; Toà tiền đường; Thiêu hương, Thượng điện; Nhà tổ đệ nhất; Gác chuông; Nhà tổ đệ nhị; Hai dãy hành lang đông tây; Khu vườn tháp. Năm 1964 chùa được xếp hạng là di tích Lịch sử - Văn hoá cấp Quốc gia.

Hiện chùa còn lưu giữ được nhiều hiện vật có giá trị như: Hệ thống tượng phật, các bia đá, hoành phi, câu đối, đồ thờ… Đặc biệt kho Mộc bản với 3.050 bản ván khắc đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu ký ức thế giới khu vực Châu Á – Thái Bình Dương vào năm 2012.

Hằng năm, lễ hội chùa Vĩnh Nghiêm được tổ chức vào ngày 14 tháng 2 âm lịch, thu hút đông đảo người dân địa phương và khách du lịch trong và ngoài nước tới dự.

Đền Trần ở đường Trần Thừa, phường Lộc Phượng, thành phố Nam Định là nơi thờ 14 vị vua cùng các quan lại phò tá nhà Trần. Đền Trần được được xây dựng trên nền Thái Miếu cũ của nhà Trần đã bị quân Minh phá hủy vào thế kỉ XV. Đó là khu đất cao thế tọa long trước kia có con sông Vĩnh Giang chảy qua tạo cảnh sắc thanh bình.

Vào thăm khu di tích, trước tiên phải qua hệ thống cửa ngũ môn; cổng chính giữa trên có hai chữ “Trần Miếu” (Miếu của nhà Trần). Qua cổng, men theo hồ nước là vào Đền Thiên Trường thờ mười bốn vị vua Trần.

Vào dịp đầu năm tại Đền Trần sẽ diễn ra lễ khai ấn đầu xuân. Lễ khai ấn vào giờ Tý ngày rằm tháng Giêng (từ 11 giờ đêm 14 đến 1 giờ sáng ngày 15 tháng Giêng). Tại Đền Cố Trạch các bô lão tề tựu đông đủ để lễ đức Thánh Trần, sau đó tham dự buổi lễ khai ấn đầu năm. Hòm ấn được đặt trang trọng trên ban thờ, trong hòm có hai con dấu.

Đúng giờ tý (12 giờ đêm) buổi lễ bắt đầu; một cụ cao niên nhất đứng ra thay mặt dân làng làm lễ. Tiếp đó người rước hòm ấn đi theo nhịp trống, chiêng cùng ánh đèn, nến, tiến sang Đền Thiên Trường tiếp tục làm lễ, cuối cùng là tổ chức đóng dấu son đỏ trên các tờ giấy vàng chia phát cho những người tham gia dự buổi lễ, chia về treo tại nhà để cầu phúc, cầu may.

Đền Trần là khu di tích lịch sử văn hóa đặc biệt, quan trọng của tỉnh Nam Định được nhà nước xếp hạng di tích tích lịch sử cấp quốc gia năm 2012. Lễ hội đền Trần diễn ra vào tháng 8 âm lịch hàng năm, ngày chính hội là ngày 25-8. Lễ hội này cũng vòi Hội khai Ấn thu hút rất nhiều khách thập phương.

Chùa Cao Linh với diện tích 49.000m2, tọa lạc ở phía tây cửa ngõ của TP Hải Phòng, giữa một vùng đất cao ráo, rộng lớn, thuộc địa bàn trang Hà Liên, nay là thôn Bắc Hà xã Bắc Sơn (An Dương, Hải Phòng), cách trung tâm Thành phố khoảng 12km, nằm cạnh quốc lộ 10 nối liền giữa các tỉnh Quảng Ninh – Hải Phòng – Thái Bình – Nam Định – Ninh Bình, phía sau là quốc lộ 5 nối liền giữa Hải Phòng – Hải Dương và Thủ Đô Hà Nội .

Chùa Cao Linh được dòng họ Lê Văn trong làng Hà Liên xây dựng vào năm nào không rõ, nhưng chỉ biết trong bia đá của chùa có ghi lại niên hiệu trùng tu vào đời Hậu Lê, khoảng chừng hơn 300 năm trước.

Khởi đầu ngôi chùa chỉ được xây dựng đơn sơ gồm ba gian tiền đường, hai gian hậu cung, năm gian nhà tổ, ba gian nhà bếp cấp 4 mái thấp, nhằm để cho đệ tử địa phương đến lễ bái tu tập. Năm 1946 chùa là nơi cất dấu nuôi dưỡng cán bộ Việt Minh, dự trữ lương thực phục vụ cho kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Năm 1947 chùa bị giặc Pháp đốt mất 20 gian nhà gồm nhà tổ và các nhà phụ xung quan, nhằm triệt phá nơi dự trữ lương thực của bộ đội ta.

Ngày nay, ngôi chùa đã có thiết kế hoàn thiện hơn với tòa Đại Hùng Bảo Điện - Cổng Ngũ Quan - Vườn Tháp - La Hán Đường - Vãng Sinh Đường - Thiền Đường - Niệm Phật Đường và các công trình khác. Với đường nét độc đáo, mang đậm kiến trúc Phật giáo, ngôi chùa là nơi trung tâm của tín ngưỡng và là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, các khóa tu tập cho phật tử và quần chúng nhân dân.

Đền Cửa Ông nằm ở phía Đông Bắc thị xã Cẩm Phả, toạ lạc trên quả đồi, ngay bờ vịnh Bái Tử Long. Nơi đây tạo nên sự giao hoà giữa núi non, rừng, biển, một cảnh đẹp tuyệt vời của vùng Đông Bắc tổ quốc.

Ngôi đền được xây dựng thờ vị thần chính là Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng - một vị tướng tài ba của nhà Trần, người con thứ 3 của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, đã có công đánh đuổi quân xâm lược Nguyên Mông thế kỷ XIII.

Đền Cửa Ông không chỉ mang lại giá trị lịch sử to lớn, mà còn có giá trị về nghệ thuật, văn hoá dân tộc đặc sắc. Toàn cảnh khu Đền được bố trí trên các ngọn đồi không cao lắm, đan xen, hài hòa dưới những bóng cây cổ thụ, tạo nên cảnh tĩnh mịch, hùng tráng, hoa mỹ nhưng trang nghiêm.

Đây là đền duy nhất thờ đầy đủ gia thất Trần Hưng Đạo và các cận thần của ông còn lại đến ngày nay. Hiện nay, đền Cửa Ông còn lưu giữ 34 pho tượng lớn nhỏ đã được các nghệ nhân chạm trổ công phu, với tư thế ngồi trong ngai, khám, long đình rất cân đối, mang giá trị nghệ thuật cao…